Bal, arıların çiçeklerden topladıkları nektarın, vücutlarında salgılanan enzimlerle işlenmesi sonucu oluşan, dayanıklı, yoğun ve yüksek besin değeri içeren bir gıda maddesidir.
Bal insanoğlunun yararlandığı en eski besin maddelerinden biri olup, yüzyıllardır birçok hastalık için tedavi kaynağı olmuştur.
İçeriğindeki enzim, vitamin ve minerallerden dolayı eşsiz bir besin kaynağı olan bal sporcular, yaşlılar ve normal sağlıklı insanlar kadar çocuklar içinde önemli bir yere sahiptir.
Bal, pek çok yaşamsal maddeyi içeriğinde barındırması, sindirimi kolaylaştırması, iştah açması ve gelişme bozukluklarında vücudun toparlanmasına yardımcı olması gibi etkileri nedeniyle çocuk beslenmesinin vazgeçilmezidir.
Balın bileşimi arının nektarını aldığı çiçeklerin, türüne, iklim koşullarına, arının cinsine ve yaşına bağlı olarak değişmekle birlikte bal, yaklaşık %82 karbonhidrat, %17 su, %0.7 mineral ,%0.3 protein, vitamin, organik asit ve serbest aminoasit gibi makro ve mikro bileşenlerden oluşmaktadır.
Bal bileşiminde bulunan potasyum, fosfor, demir, magnezyum, sodyum, mangan, klor, kükürt ve iyot gibi insan vücudunun ihtiyaç duyduğu mineral maddelerce de zengin bir besin kaynağıdır.
Yüksek mineral içeriği nedeniyle bal, çocuklarda demir eksikliğinin giderilmesine katkı sağlamakta, balın içerdiği magnezyum damarlarda kanın pıhtılaşmasını önlemekte ve stresin olumsuz etkilerinden koruma sağlamaktadır.
Balın yapısında yer alan şekerlerin büyük bir kısmı meyvelerde olduğu gibi kolaylıkla sindirilebilen basit şekerlerdir. Enerji değeri son derece yüksek olan bal enerji ihtiyacı duyan her yaştaki kişi için ideal bir besin maddesidir.
Üst solunum yolu enfeksiyonu olan çocuklar için öksürük yaygın bir sorun olup hem çocuklar hem de ebeveynleri için uyku ve yaşam kalitesini etkileyebilmektedir.
Araştırmacılar, balın, tahriş olmuş boğazı kaplayarak yumuşattığını; çocuklara yatmadan önce verilecek bir tatlı kaşığı balın, öksürüğü hafifleteceğini belirtmekte, bununla birlikte Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ve Amerikan Pediatri Akademisi balın doğal öksürük tedavisi olduğunu önermektedir.
Balın asidik yapıda olması ve büyük oranda şeker içermesi nedeniyle, yüksek oranda su içeren hastalık etmeni mikroorganizmaların su kaybederek ölmesini veya çoğalmamasını sağladığından bal antibakteriyel etki göstermektedir.
İnsan sağlığı için dirençli bakterilerin hastalıklara karşı tehdit oluşturması ve balın bu dirence karşı güçlü bir aktivitesi olmasından bal tedavi amaçlı kullanılabilmektedir.
Hasta ve güçsüz çocuklar üzerinde balın besleyici ve iyileştirici özelliği ile ilgili yapılan araştırmada ,üç gruba ayrılan çocukların ilk grubu normal beslenmeye, ikinci grup normal beslenmenin yanında bal ile beslenmeye, üçüncü grup ise normal beslenme ile birlikte ilaç takviyesi yapılarak beslenmeye tabi tutulduğunda, ikinci gruptaki normal beslenmenin yanında bal tüketen gruptaki çocukların diğer gruptaki çocuklara göre hem görünüşte hem de dayanıklılıkta daha iyi durumda olduğu belirlenmiştir.
Beyin hücrelerinin çalışması için gerekli olan şekeri en doğal halde barındıran balın zihinsel fonksiyonları ve hafızayı güçlendirme özelliği, çocuklarda sinir sisteminin yapılanmasını ve gelişmesini desteklemeye yardımcı olmaktadır.
Özellikle okul çağında olan çocukların, algı seviyelerini artırıp, konsantre sürelerini uzatarak okul derslerinde daha başarılı olmalarını sağlamaktadır.
Bal içeriğinde çoğu bitkilerde doğal olarak bulunan antioksidanlar arasında yer alan polifenoller bakımından oldukça zengin bir yapıyı bünyesinde barındırmaktadır. Bu antioksidan sayesinde bal, enfeksiyon hastalıkları, kalp hastalıkları, nörolojik bozukluklar ve kanser gibi pek çok klinik duruma karşı çok sayıda önleyici özelliğe sahip bulunmaktadır.
Ebeveynler, balın ulaşılabilir, doğal ve ilaçlara göre daha güvenli ve etkin olduklarını düşündükleri için çocukların beslenmesinde sıklıkla kullanmaktadırlar. Tadının güzel olması ve çocuklarını iyileştireceği inancı bal kullanımını desteklemektedir. Beş yaş ve daha küçük çocuğu olan ebeveynlerle yapılan bir çalışmada ebeveynlerin %29 unun çocuklarına bal verdiklerini göstermiştir.
Balın tüketim miktarı önemli olup, çocukların kilo başlarına ortalama 1 g bal tüketmeleri önerilmektedir. Örneğin 20-25 kg bir çocuğun günde 20-25 g yaklaşık 2-3 tatlı kaşığı bal tüketmeleri gelişimleri için fayda sağlamaktadır.
Okula giden çocuklar için sağlıklı besinlerden biri olan bal, kahvaltının vazgeçilmezi olmalı, çocuklara şeker yerine bal ile tatlandırılmış süt sunumu onların hem bal hem de süt tüketimini artırmaktadır.
Anne ve babaların doğanın sunduğu en tatlı ilaç olan balı çocukların beslenmelerinden eksik etmemeleri gerekmektedir.
Sağlıklı günler...
