Yaz ayları, havaların sıcak olması nedeniyle vücudumuzda metabolizma yönünden farklılık gösteren, özel beslenme gerektiren bir zaman dilimidir. Yazın kavurucu sıcağından kurtulmak, kendimizi bitkin hissetmemek ve fazla bunalmamak için özellikle beslenmemize dikkat etmemiz gerekmektedir.
Yaz sıcaklarında sadece güneşten değil, yanlış beslenme tarzından da kendimizi korumamız gerekmektedir. Günlerin uzaması nedeni ile öğün düzeninde olan değişmeler, terlemeyle artan sıvı kaybı, her şey dahil tatil sistemi ve sosyal hayatın yaz mevsiminde daha canlı olması, beslenme tarzında değişiklikler yaratmaktadır.
Yaz aylarındaki sıcaklardan yetişkinlerden daha çok çocuklar etkilenmektedir. Yaz mevsiminde çocukların beslenmesi; okulların tatile girmesi ve hava sıcaklıklarının yükselmesine paralel olarak değişiklik göstermektedir.
Sıcak yaz günlerinde çocuk beslenmesinde dikkat edilmesi gereken ilk nokta su tüketimidir. Su tüketimi vücudun terle kaybettiği suyu yerine koyma açısından önemlidir.
Yaz aylarında okul çağı çocuklarının dışarıda vakit geçirme ve oyun oynama süreleri artmakta, buna bağlı olarak çocukların sıvı gereksinimi artmaktadır. Dünya Sağlık Örgütü’ne göre,7-8 yaşındaki kız ve erkek çocuklarının ortalama sıvı gereksinimi 1 litre(yaklaşık 5 su bardağı),9-13 yaş grubundaki kız çocuklarının sıvı gereksinimi 2 litre(yaklaşık 8 su bardağı),erkek çocuklarının ise 2,2 litredir.(yaklaşık 9 su bardağı).Vücutta fazla su kaybı meydana gelmesi sonucunda ise bayılma hissi, bulantı, baş dönmesi gibi sağlık problemleri ile karşılaşılmaktadır.
Çocukların her zaman su içmesi yeterli olmayabilir. Çünkü terleme ile birlikte sadece su değil aynı zamanda sodyum, potasyum gibi minerallerde kaybolmaktadır. Bu yüzden çocuklara hem su hem de mineral ihtiyaçlarını karşılayabilmek için oyun aralarında ayran, taze sıkılmış meyve suları ve taze meyve verilmelidir.çünkü meyveler,hem sıvı gereksinimini karşılamada hem de iyi bir karbonhidrat kaynağı olması nedeniyle yaz ayları için vazgeçilmezdir.Bu aylarda bol sıvı içeren karpuz,iyi posa kaynağı olan kiraz,erik,özellikle kaybolan minerallerden biri olan potasyumu yerine koymak için kayısı,C vitamini içeren çilek,böğürtlen iyi bir seçenek olup çocukların yaz aylarında tüketmesi gereken meyvelerdir.
Dünya Sağlık Örgütü tarafından yaz aylarında bol miktarda bulunan sebze ve meyvelerin günde en az 5 porsiyon tüketilmesi önerilmektedir.
Okulların tatile girmesi ile birlikte öğün saatlerinde ve öğün düzeninde aksamalar meydana gelebilmektedir. Bu durum çocuğun tatil süresince yetersiz beslenmesine neden olabilmektedir. Tatil nedeniyle geç uyanmaya başlayan çocuklar, öğün atlama ve yetersiz besin alımı gibi sorunlar yaşabilmektedir. Burada annelere düşen görev,yaz mevsimi içinde uygun öğün saatlerinin belirlenmesi sağlamak ve çocuğun öğünlerini düzenli tüketmesine yardımcı olmaktır.
Çocuklar için kahvaltı günün en önemli öğünüdür. Yaz aylarında yapılacak kahvaltıda az yağlı peynirler, zeytin ve taze sebze bulunmalı, kafein içeren içecekler yerine de süt,meyve suyu ,ıhlamur,kuşburnu gibi bitki çayları tercih edilmelidir.
Yaz aylarında çocuklara yemek yeme konusunda fazla ısrarcı olunmamalıdır. Çünkü sıcak hava ister istemez çocukların yemek yeme isteklerini azaltmaktadır. Mümkün olduğu kadar kızartma veya kavurma gibi yağlı yiyeceklerden çocukları uzak tutmalı, bunun yerine fırında, ızgarada pişirme veya haşlama yöntemleri kullanılarak yapılan yiyecekleri tüketmeleri sağlanmalıdır.
Büyüme ve gelişme çağında protein, kalsiyum ve fosfor kemik ve kas gelişimi için gereklidir. Dondurma içeriği ile bu gereksinimin karşılanmasına yardımcı olmaktadır. Özellikle süt tüketmeyi sevmeyen çocuklarda süt yerine tüketilmesi gereken dondurma günlük besinsel ihtiyaçların karşılanmasına yardımcı olmaktadır. Yaklaşık 100 gram sade dondurma yenildiğinde yaklaşık 1 su bardağı sütün içerdiği kalsiyumu sağlamaktadır. Haftalık 1-2 porsiyonu aşmayacak şekilde dondurma çocuklar tarafından tüketilebilir.
Yaz mevsimi gıda zehirlenmelerinin en fazla görüldüğü mevsimdir. Çünkü zehirlenmeye neden olan mikroorganizmalar yaz aylarında sıcaklığa bağlı olarak daha çabuk üremektedirler. Özellikle krema ve pasta türü gıdalar çabuk bozulan ve hızla tüketilmesi gereken gıdalar arasında yer almaktadır. Yüksek sıcaklıkta 1-2 saati geçen sürelerde beklemiş olan bu gıdaları tüketmek besin zehirlenmesi yönünden risk oluşturmaktadır. Bunun için yaz aylarında dışarıda yenilen gıdaları hijyenik şartlarda üretildiğinden emin olunmalı ve açıkta satılan yiyeceklerin tüketiminden kaçınılmalıdır.
Yaz aylarında çabuk bozulup besin zehirlenmesine neden olan bir diğer gıda da tavuktur. Çocuklarda tavuk zehirlenmelerine yaz aylarında daha çok karşılaşılmaktadır. Bu nedenle tavuk tüketiminde de dikkatli olunması gerekmektedir. Tavuk mutlaka buzdolabında tutulmalı ve 24 saat içerisinde tüketilmelidir.
Anne ve babalar, çocukların uygun bir beslenme programı ile yaz mevsimini sağlıklı geçirmelerini sağlamaları gerekmektedir.
Sağlıklı günler...
