Vitaminler vücutta büyüme, gelişme, enerji kullanımı ile yeni hücre ve dokuların yapımında gerekli olan, özellikle büyüme ve gelişme çağındaki çocuklar için yaşamsal öneme sahip bileşiklerdir.
Vücut direncini artıran en önemli maddeler arasında yer alan vitaminler, vücudu hastalıklara karşı koruduğundan eksikliği durumunda ciddi sağlık sorunlarına sebebiyet verebilmektedir.
Çocukların vitamin ihtiyacı henüz anne karnındayken başlamakta ve büyüme ile birlikte artmaktadır.
Vitaminlerin her birinin vücut içerisinde ayrı görevi olup, vücut için hayati öneme sahip olan beyin ve sinir sistemi aktivitelerinde anahtar rol oynayan vitamin B12dir.
Beyin temel gıda olarak karbonhidrat ve amino asitlerin yanında çok sayıda mineral ve vitamine de ihtiyaç duymaktadır.
Beynin en çok ihtiyaç duyduğu vitaminlerden biri olan B12 vitamini, beyin hücrelerinin yenilenmesi ve korunmasında ve insan vücudunda bulunan çok fazla sayıdaki hücreler aracılığı ile farklı bölgelere mesajlar ileten ve onları yönlendiren sinir sisteminin düzenli çalışmasında görev almaktadır.
İnsan vücudunda sonsuz fonksiyonu bulunan sinir sistemi B12 vitamini eksikliğinde konsantrasyon bozukluğu, unutkanlık, odaklanamama gibi durumlardan okul başarısının düşmesine kadar birçok alanda çocukları olumsuz yönde etkilemektedir.
B12 vitamini hücrelere oksijen taşıyan kırmızı kan hücrelerinin temel yapısını oluşturmakta ve bu hücrelerin sayısının artmasını sağlamaktadır.
Kırmızı kan hücreleri sayısının az olması ya da oksijen taşıma yeteneğinin bozuk olması durumunda kansızlık meydana gelmektedir.
Vücut genetiğimizin yapı taşlarından olan DNA ve RNA üretiminde rol oynayan B12, hücre bölünmesi ve çoğalması için gerekli DNA sentezini desteklemekte, cildin saçların ve tırnakların sağlıklı olmasını sağlamaktadır.
B12 vitamini suda çözünen bir vitamin olup suda çözünen tüm vitaminler kısa bir süre içinde böbreklerden süzülerek idrarla vücuttan atılmasına rağmen B12 vitamini karaciğer, böbrek ve diğer dokularda depolanmaktadır.
Depolanan bir vitamin olduğu için depolar boşalana kadar eksiklik belirtileri hemen ortaya çıkmamakta, yanlış beslenme sonucu B12 eksikliği uzun süre devam ettiğinde denge kaybı, cildin sararması veya solması, kol ve bacaklarda uyuşma, karıncalanma, halsizlik, güçsüzlük gibi sağlık sorunlarını da beraberinde getirmektedir.
Dünyada da besin yetersizliği üzerine yapılan araştırmalar en çok dikkat çeken problemin B12 eksikliği olduğunu Amerika, Güney Amerika, Hindistan ve Afrika’nın belli başlı bölgelerindeki çalışmalar ile ortaya koymaktadır.
B12 eksikliğinin temel nedeni, beslenme sorunu olup çocuklarda, annelerin gerek hamilelikleri sırasında gerekse doğumdan sonra sağlıksız veya vejetaryen bir beslenme tarzı uygulaması, çocukların hayvansal besinlerden uzak bir yaşantısının olması, bebeklikten itibaren bu vitamin eksikliği ile karşı karşıya kalmalarına sebep olmaktadır.
B12 vitamini insan vücudu tarafından sentez edilmediğinden mutlaka dışarıdan besinlerle alınmak zorundadır. B12 vitamini bitkisel besinlerde bulunmamakta sadece hayvansal ürünlerde bol miktarda bulunmaktadır. Hayvansal ürünlerde olup bitkisel ürünlerde olmayan tek besin unsuru B12 vitaminidir.
Et, balık, karaciğer, kabuklu deniz ürünleri, süt ürünleri gibi hayvansal gıdalar B12 açısından en zengin besinler arasında yer almaktadır.
Yüksek miktarda protein ve esansiyel yağ asidi içeren uskumru ,somon,sardalya gibi balıklar ile kuzu eti ,dana eti, kuzu ciğeri ve dana ciğeri iyi birer B12 kaynağıdır.
Büyüme ve gelişme çağında olan çocuklar hayvansal ürünlerden gelecek olan vitamin ve minerallere ihtiyaç duyduklarından onların kas ve iskelet sistemi veya nörolojik gelişimi, ancak bu vitaminlerin yeterli düzeyde alınması ile mümkün olmaktadır.
Çocuklarda haftada 2-3 kez kırmızı et veya balık tüketimine özen gösterilmelidir.
Et tüketmeyen veya tüketemeyen çocuğun enerji ve besin öğesi ihtiyaçlarının karşılanabilmesi için diyetinde çeşitlilik sağlanması gerekmektedir.
Et tüketiminin olmaması yumurta, süt ve kurubaklagil tüketiminin önemini daha da arttırmaktadır. Çocuklara sabah kahvaltılarında yumurta,süt,peynir ,ana öğünlerde protein ,lif ve mineral açısından zengin kurubaklagil veya yumurta içerikli yemekler ,süt ile hazırlanmış tatlılar sunulabilir.
Anne ve babaların çocukların hem fiziksel hem de zeka gelişiminde oldukça önemli olan B12 vitaminini tüketmelerine özen göstermeleri gerekmektedir.
Sağlıklı günler...
